Aromatherapie en zwangerschap

Vaak wordt mij de vraag gesteld of je tijdens de zwangerschap nu wel of niet essentiële oliën mag gebruiken. Daarom wil ik er graag wat over schrijven op mijn website.

De meningen over het gebruik van essentiële of etherische oliën tijdens de zwangerschap lopen nogal uiteen. Sommige therapeuten raden het helemaal af, anderen promoten het vanaf de dag van conceptie tot tijdens en ook nog na de bevalling.
Zelf ben ik van mening dat aromatherapie zowel gedurende de zwangerschap, als daarna tijdens bevalling en kraamtijd, zeer ondersteunend kan werken voor moeder en baby, mits je de nodige voorzichtigheid aan de dag legt. Het is meermaals bewezen vanuit diverse internationale onderzoeken dat aromatherapie de fysieke, vervelende bijverschijnselen van zwangerschap kan verminderen. Het gaat hier onder andere om misselijkheid, braken, maagzuur, rugpijn, opgezwollen benen en enkels. Daarnaast helpt aromatherapie ook om de emotionele achtbaan, veroorzaakt door de hormonen, beter in balans te brengen, zodat stemmingswisselingen en huilbuien verminderen.
Opgelet: lees eerst de algemene uitleg over aromatherapie en de te nemen voorzorgsmaatregelen in mijn
eerdere blog op deze website.

• Vooral tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap moet je goed opletten welke oliën je gebruikt. Menstruatiebevorderende en weeënopwekkende oliën zoals Pepermunt, Nootmuskaat, Salie, Duizendblad, Kaneel, Rozemarijn, Marjolein, Basilicum, Anijs en Venkel moeten vermeden worden tot kort voor de bevalling.
• Vermijd alle essentiële oliën de eerste drie maanden van de zwangerschap wanneer er een reële kans bestaat op een miskraam.
• Wanneer je aromatherapie wilt toepassen tijdens je zwangerschap of bij je pasgeboren baby, neem die dan nooit in via de mond. Gebruik dan 1% tot 1,5% oplossingen van etherische oliën in een basisolie zoals Zoete Amandel of Jojoba.
• Informeer altijd je (huis)arts, gynaecoloog of vroedvrouw, als je gebruik maakt of wilt gaan maken van aromatherapie.

Welke toepassing wordt gekozen, is enigszins afhankelijk van de te verzorgen kwaal en de persoonlijke voorkeur. Ik geef een aantal mogelijkheden.

• Verdampen: voor velen wellicht de meest bekende methode. Wat water met een paar druppels olie in een aromalampje (een soort kuipje met een kaarsje eronder) en de heerlijke geuren zullen je omringen en ontspannen. Vooral in perioden van slapeloosheid en tijdens de weeën kan dit erg aangenaam zijn.
• Verstuiven: dit werkt nog beter, omdat er hier geen warmte aan te pas komt, waardoor de oliën hun werkzame stoffen ten volle behouden. Dit doe je via een speciaal daartoe voorziene verstuiver/vernevelaar, waarin je water doet, met een paar druppels essentiële olie. Dit wordt dan als een soort mist in de ruimte verspreid, in hele kleine druppeltjes. Daardoor wordt de olie nog beter door ons lichaam opgenomen.
• In bad: een badmengsel kan verschillende uitwerkingen hebben, afhankelijk van welke olie of oliemengsel je neemt. Let op: etherische oliën lossen niet op in water en moeten daarom altijd eerst gemengd worden met een neutrale badolie. Op die manier worden de oliën mooi over het water verdeeld. Tijdens en na de zwangerschap kan de huid heel gevoelig zijn. De plantenoliën verzorgen en voeden de huid dan op een natuurlijke manier.
• Massage: tijdens de zwangerschap wordt massage vaak - zeer onterecht - afgeraden. Het kan zelfs heel heilzaam zijn tijdens die periode van 9 maanden. Het is gunstig om het lichaam voor te bereiden en vaak ook heilzaam voor de baby. Wel wordt geadviseerd weinig druk te gebruiken en de onderbuik de eerste 3 maanden niet te masseren. Los de etherische oliën op in een draagolie, zoals Jojoba of Zoete Amandel, en masseer hiermee het lichaam naar behoefte, met zachte bewegingen. Dit kan niet alleen ontspannend werken, maar kan ook zwangerschapsstriemen voorkomen of verminderen en het contact met de baby versterken.
• Inname: neem NOOIT oliën in tijdens de zwangerschap en vraag voor het inwendig gebruik van essentiële oliën sowieso altijd advies aan een natuurarts of aromatherapeut!
• Natuurlijke verzorgingsproducten: afgestemd op de zwangere huid en verrijkt met essentiële oliën, hebben een aangename geur en verzorgen de huid. Gebruik altijd crèmes en zalven op plantaardige basis, zonder minerale oliën.

• Lavendel en Mandarijn zijn ideaal voor een rustgevend bad. Neroli werkt ontspannend en heeft een aangename geur. Sandelhout en Ylang Ylang brengen evenwicht en harmonie.
• Doe bij ochtendmisselijkheid of spijsverteringsproblemen een druppel Gemberolie op een zakdoekje en snuif de geur goed op. Opgelet: vermijd Pepermuntolie! Die werkt ook goed tegen misselijkheid, maar is niet aangewezen tijdens de zwangerschap.
• Tegen zwangerschapsstriemen kun je vanaf de 4de maand de buik masseren met 100 milliliter Zoete Amandelolie met 15 druppels Mandarijnschil, Wierok en/of Neroli. Opmerking: er zijn hiervoor ook kant-en-klare oliën en balsems verkrijgbaar.
• Bij voortijdige weeën kan massage met Marjolein (Origanum Majorana) een goede ondersteuning zijn, maar raadpleeg ook hier eerst je arts of vroedvrouw.
• Masseer buik en onderrug tijdens de eerste fase van de bevalling met 10 druppels Scharlei en 10 druppels Jasmijn, opgelost in 100 milliliter Zoete Amandelolie. Gebruik dit mengsel pas als de weeën begonnen zijn. Het kan veel van de spanning wegnemen. Het kan leuk zijn voor je partner om zo meer deel te nemen aan de bevalling. Maar doe dit alleen wanneer jij je er goed bij voelt en geef indien mogelijk aanwijzingen over wat je al dan niet fijn vindt.
• Verstuif wat rustgevende en desinfecterende Lavendelolie in de bevallingsruimte. Of neem indien mogelijk, en als je dit aangenaam vindt, een ontspannend Lavendelbad.
• Bij de babyblues kan Ylang Ylang in de verstuiver of in een massageolie de hormonen tot rust brengen.
• Om de melkproductie op gang te brengen en te houden, kun je de borsten tussen de voedingen door masseren met Zoete Amandelolie, waarin een paar druppels Venkel, Karwij en Majoraan zijn opgelost. Dit kan geen kwaad voor de baby, het werkt tevens ontspannend en voorkomt ook pijnlijke borsten, stuwing en borstontstekingen.
• Bij tepelkloven is een natuurlijke Goudsbloemzalf op plantaardige basis, verrijkt met essentiële oliën van Lavendel, Cipres en Strobloem, zeer heilzaam.
• Niaouli, Eucalyptus radiata en Grove den zijn helzaam om te verstuiven bij luchtweginfecties, en veilig zowel voor zwangere vrouwen als baby's.
• Oregano, Zonneroos en/of Ravintsara in de verstuiven versterken de weerstand.
• Mandarijn, Lavendel en Kamille, opgelost in Zoete Amandelolie, is een ideaal mengsel als verzorgende babyhuidolie of voor in bad.
• Majoraan, Kardamom en Lavendel in Zoete Amandelolie werkt goed ter verlichting van darmkrampjes bij baby's. Masseer hiervoor het buikje in wijzerzin. Doe dit best niet vlak na een voeding.
• Bij reflux kun je enkele druppels Kamille of Lavendel verstuiven in de kamer. Dit verzacht en werkt zeer goed ter ondersteuning van osteopathiebehandelingen. Kamillethee (pure kruideninfusie) werkt verzachtend en mag ook aan baby's gegeven worden.

Het is duidelijk dat aromatherapie ook bij zwangerschap prima kan worden ingezet. Neem echter altijd de allerbeste kwaliteit essentiële oliën, overschrijd de aangegeven dosis niet en raadpleeg bij twijfel steeds je arts, gynaecoloog of vroedvrouw.
Zit je nog met vragen naar aanleiding van deze blog? Contacteer me dan gerust.